Son yıllarda vücudu dinç tutma, hastalıklardan korunma ve zayıflama amacıyla tercih edilen ‘aralıklı açlık’ oruç tutma mantığı ile uygulanıyor. Peki böyle bir beslenme sağlığa ne gibi katkılar sağlıyor? İşte İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk’in yanıtı…
İnsülin direncini azaltır
Diyabet, kalp-damar, obezite, kanser gibi ciddi hastalıkların en önemli sebebi olan insülin direnci; pankreasın ürettiği insülinin etkisiz kalması sonucu daha fazla insüline ihtiyaç duyulmasıdır.
İnsülin direnci olan kişilerin kanında hem insülin düzeyi hem de kan şekeri düzeyi yüksektir. Sıvı şekerli içecekler, rafine karbonhidratlar, tatlandırıcılar, trans yağlar, bitkisel sıvı yağlar, fazla kaloriler insülin direncinin başlıca nedenleridir. Fazla yememek, zaman zaman aç kalmak ve kalori kontrolü yapmak ise insülin direncini azaltıp ömrü uzatır. Oruç tutma esnasında da aynı etkilerin ortaya çıktığı bilinmektedir.
Kas kaybını önler
Vücut şeker depolarını tükettikten sonra açlığın 8-12 saatinde yağ yakma moduna girer. Kısa süreli açlık dönemlerinde yağ dokusu dururken, kas dokusunun yakılması beklenemez. Proteinden zengin beslenme, kas egzersizleri kas dokusunun korunmasına yardımcı olur.
Kolesterol ve tansiyonu dengeler
AÇLIK süresinde insülin seviyesi azalır, vücut yağ depolamak yerine yağ yakma moduna girer. Kan şekeri, kolesterol, trigliserit, ürik asit değerleri azalır, tansiyon normal seviyelere yaklaşır. İnsülin üreten pankreasın dinlenmesi sonucu ortaya çıkan insülin hassasiyeti; obezite, şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları ve nörolojik hastalık riskini azaltır.
Beyin hücrelerini gençleştirir
Oruçla birlikte beyin hücrelerinde nörotrofik faktörler denilen kimyasal maddeler artar. Beyin hücreleri yenilenir. Parkinson gibi hastalıklara karşı koruyucu etki ortaya çıkar.
Vücut yağları azaltır
8-12 saatlik bir açlık döneminden sonra vücut şeker yakma yerine yağ yakma moduna geçer ve vücutta var olan yağ dokusu enerji olarak kullanılmaya başlar. Açken ve oruçlu iken egzersiz yapmanın kilo kaybı açısından daha faydalı olduğu anlaşılmaktadır. Kendini zinde ve hazır hisseden kişilerin oruç esnasında bir süre tempolu yürüyüş yapmaları ve iftar sonrası bunu tekrar etmeleri sağlık açısından beklenen olumlu etkilere katkıda bulunabilir.
Bağırsakları rahatlatır
Oruç tutma ve uzun süre aç kalmanın bağırsak sağlığını direkt olarak etkilediği, bağırsaklarda yaşayan faydalı bakterilerin sayısını artırdığı, zararlı bakterilerin sayısını azalttığı çalışmalarla gösterilmiştir.
Toksinlerden arındırır
Belirli süreler aç kalmak; vücudu dinlendirir, toksinlerden arındırır ve daha az kalori tüketmeye yol açarak sağlığı olumlu etkiler. Üç ana öğün ve ara atıştırmalarla üzerine çok fazla yük binen, sürekli çalışarak yorulan ve zorlanan özellikle mide, bağırsak sistemimiz, safra kesesi, karaciğer ve pankreas, oruç esnasında dinlenerek sağlıklı duruma gelir.
Kansere karşı korur
Oruç tutmak kandaki IGF-1 seviyesinin düşmesinin yanı sıra birçok onarım geninin harekete geçmesini sağlar. IGF-1; başta meme, prostat, yumurtalık, kolon kanserleri olmak üzere pek çok kanser türünü uyaran bir hormondur. Böylece oruç sırasında vücut yağ yakma moduna girer; yaşlanmış, hasara uğramış, dejenere olmuş hücreler ortadan kalkar.
Yaşlılık genlerini baskılar
İnsülin, IGF-1 (insüline benzer büyüme faktörü) ve kalori kısıtlaması ile yaşlanmayı kontrol eden genler (daf2) devre dışı kalır, gençlik genleri (SIRT3) uyarılır. Bir dizi onarım geni aktif hale geçer. Vücutta zarar görmüş hücreler ortadan kalkar.