Erkekte, yumurtalıklarda doku tarafından kullanılmış kanı taşıyan toplardamarlarda meydana gelen genişlemeye “varikosel” denir. Ayakta dururken gözle görülebilecek kadar belirgin olabilen varikosel çoğunlukla sol testiste ve testislerin üst kısmında oluşur. Dünyada ve ülkemizde görülme sıklığında bir fark yoktur. Tüm erkek toplumu açısından değerlendirilirse, bu oran yaklaşık yüzde 15-20’dir. İnfertil (kısır) erkeklerde ise yüzde 40 oranında varikosel tespit edilmektedir. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Enis Rauf Coşkuner, bu hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:

SEBEPLERİ NELERDİR?

Net bir bilgi olmamakla birlikte varikoselin oluşum nedeniyle ilgili teoriler var. Yüzde 80-90 olasılıkla sol testiste oluşan varikoselin, toplardamarların anatomik özelliklerine bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir.

BELİRTİ VERİR Mİ?

Varikosel çoğunlukla belirti vermez. Hastalar daha çok testislerin bulunduğu kesede geniş ve düzensiz yapılar halindeki damarları kendileri tespit ederek doktora başvurur. Ağrı oluşması diğer bir başvuru nedendir. Bu daha çok yumurtalıkta baskı hissi şeklinde künt bir ağrıdır. Ayakta durmak ve fiziksel efor harcamak ağrının şiddetini artırabilir.

NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

Varikosel anatomik özelliklere bağlı geliştiği için çocukluktan ergenliğe geçişle birlikte ortaya çıkar. Dolayısıyla genç erkeklerde tespit edilme olasılığı yüksektir. Erkeğin üreme devresinde sperm kalitesini bozmaya bağlı olarak çocuk sahibi olmasını önleyebilir. Ancak her varikosel infertiliteye neden olmaz ve pek çok erkek herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan baba olabilir. Eğer bu sorunun infertilitenin tespit edilen ana nedeni olduğu düşünülürse, tedavisi gerekir. İleri seviyedeki varikosel, erkeklerde yumurtalıkların diğer bir görevi olan testosteron hormonunun üretimini bozarak düşük testosteron seviyesine yol açabilir.  Bu durum da cinsel istek ve aktivitenin azalması,  testislerde küçülme, vücut yağ oranında artış, kemik erimesi, konsantrasyon ve hafıza zayıflığı, sperm yokluğu veya düşüklüğü gibi pek çok soruna neden olabilir.

TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?

Hastalık fizik muayeneyle teşhis edilir. Ayrıca testis renkli doppler ultrasonografisi ile doğrulanır. Varikosel tedavisi en çok infertilite nedeniyle yapılmaktadır. Bunun yanı sıra testis ağrısı ve testosteron hormon düşüklüğüne sebep verebildiği için tedavisi gerekebilir. Tedavi cerrahidir. Mikroskop altında yapılan bir ameliyat ile testisin kordonunda yer alan varis görünümlü damarlara müdahale edilir. Günübirlik bir operasyondur. Operasyon sonrası hasta açısından rahat geçer ve iyileşme süresi kısadır. Doğru operasyon kararı verilmiş varikosel hastalarının yaklaşık yüzde 70’inde sperm kalitesi yükselir. Baba olma oranı da yüzde 40-60’tır.