Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne ve Savunma Bakanı Peter Dutton, Çin ile Solomon Adaları arasında imzalanacağı ileri sürülen, Pekin’in savaş gemilerinin limanları kullanmasını ve adalarda donanma üssü kurmasını içeren güvenlik anlaşmasından endişe duyduklarını açıkladı.
Solomon Adaları ile Çin arasındaki geniş kapsamlı güvenlik anlaşması taslağının Avustralya basınında haber olması, Avustralya’nın Güney Pasifik’i “istikrarsızlaştıracak” eylemler konusunda endişelerini dile getirmesine neden oldu.
Çin savaş gemilerinin Solomon Adaları limanlarına demirlemesine, kısa süreli bekleme yapmasına, lojistik ikmal ve geçiş yapabilmesine imkan sağlayacağı belirtilen anlaşmaya tepki gösteren Dışişleri Bakanı Payne, “Bölgemizin güvenliğini istikrarsızlaştıracak herhangi bir eylemden endişe duyacağız. Pasifik ailesinin üyeleri, bölgesel güvenliği etkileyen durumlara yanıt vermek için en iyi konumdadır.” ifadelerini kullandı.
Avustralya Kanal 9 televizyonuna konuşan Savunma Bakanı Peter Dutton da Çin’in Solomon Adaları’nda askeri üs kurmasının endişe verici olacağını söyledi.
Konuyla ilgili Yeni Zelanda Savunma Bakanı Peeni Henare ile görüşeceğini belirten Dutton, “Kurulmakta olan herhangi bir askeri üs hakkında açıkça endişe duyacağız ve bunu Solomon Adaları hükümetine ileteceğiz. Çin’in ayak izi, çabaları, baskıları ve işlerini yürütme biçimleri hakkında gerçekçi olmak gerekirse hepimizin sürekli gündem maddesidir.” şeklinde konuştu.
Solomon Adaları ve Çin arasında imzalanacağı ileri sürülen anlaşmanın taslak metninin Solomon Adaları muhalefeti tarafından internette yayımlanmasını, Avustralya’nın Sydney Morning Herald gazetesi sayfalarına taşımıştı.
Avustralya hükümetinden yetkililerin özgünlüğü doğruladığı belgede, hükümetin onayıyla Çin savaş gemilerinin Solomon Adaları limanlarına demirleyebileceği, kısa süreli bekleyebileceği, lojistik ikmal ve geçiş yapabileceği kaydediliyor.
Belgede ayrıca Solomon Adaları’nın sosyal düzeni, insan yaşamını ve mülkiyeti korumak için Çin’den polis, zırhlı polis, askeri personel ve diğer kanun koruyucu ve askeri güç talep edebileceği belirtiliyor.
Analistler, iddia edilen anlaşmanın, onaylanması halinde, Pekin yönetimine Çin vatandaşlarını ve Çin’e ait projeleri korumak için ordusunu kullanmasının önünü açacağı ve Pasifik Okyanusu’nun güneyinde kritik bir askeri üs sağlayacağı değerlendirmesini yapıyor.
Solomon Adaları’nda Başbakan Manasseh Sogavare liderliğindeki hükümet, 16 Eylül 2019’da Tayvan hükümeti ile resmi ilişkilerini keserek Çin Halk Cumhuriyeti hükümetini Çin’in temsilcisi olarak tanıma ve resmi ilişki kurma kararı almıştı.
Hükümeti yolsuzlukla suçlayan protestocular geçen ay başkent Honiara’da gösteriler düzenlemişti.
Çoğunluğu başkentin bulunduğu Guadalcanal Adası’nın dışından, takımadalar ülkesinde nüfusun yoğun olduğu Malaita Adası’ndan gelen protestocular Başbakan Sogarave’nin istifasını talep etmişti.
Güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmaların yaşandığı olaylar sırasında Çin vatandaşlarına ait bazı işletmeler saldırıların hedefi olmuştu.
Ülkenin diplomatik tanıma ilişkisini Taipei’den Pekin’e çevirme kararının ardından söz verilen ekonomik yardım ve yatırımların yapılmadığını ileri süren protestocular, Sogavare’nin Çin’den gelen fonlarla yolsuzluk yaptığını savunmuştu.