SUÇİÇEĞİNE neden olan “Varisella Zoster” virüsünün sebep olduğu ikincil bir hastalık olan zona, genellikle 50 yaşın üzerinde ortaya çıksa da her yaşta görülebilir. Hem cildi hem de sinirleri tutan viral bir hastalıktır. Tüm dünyayı etkisi altna alan pandemi döneminde zona vakalarında artış görüldüğüne dikkat çeken Cilt Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
Prof. Dr. Burhan Engin
SEBEPLERİ NELERDİR?
Varisella Zoster virüsü iki farklı hastalığa sebep olmaktadır. İlk enfeksiyon suçiçeğidir. Çocuklarda daha yaygındır. Gövdeden başlayan ve saça doğru yayılan içi su dolu döküntüler oluşur. Bir diğer neden olduğu enfeksiyon ise halk arasında ‘gece yanığı’ olarak bilinen zona (Herpes Zoster) hastalığıdır. Suçiçeği geçiren hastalar iyileştikten sonra virüs, sinir sistemine ulaşır ve o bölgede uzun süre etkisiz halde kalır. Zaman içinde bazı hasta gruplarında, özellikle bağışıklığın zayıfladığı durumlarda zona olarak adlandırılan sinir iltihabına yol açabilir.
HANGİ BELİRTİLERE YOL AÇAR?
Gece yanığı (zona) hastalığında önce vücudun belirli bir bölümünde, tek taraflı yanma, batma, uyuşma, kaşıntı şikayetleri meydana gelir. Birkaç gün sonra o bölgede içi su dolu kabarcıklar oluşur. Nadir olarak yorgunluk ve ateş görülebilir.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Suçiçeği geçiren her bireyin zona olma ihtimali olsa da bu hastalık herkeste meydana gelmez. Bazı risk grupları vardır. En önemli etken yaş ve hastanın bağışıklık sistemidir. Bağışıklık sistemi baskılanmış, vücut direnci düşmüş kişilerde zona gelişme riski artar. Kanser hastaları, kemoterapi tedavisi görenler, HIV (AIDS) enfeksiyonlu kişiler, lösemi, lenfoma, nakil olan hastalar, otoimmün hastalığı olanlar (bu nedenle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar) ve romatizma hastaları risk altındadır. Ateş, yoğun stres, güneş yanığı, fiziksel travma görülen kişilerde de risk yüksektir. 50 yaş ve üstü kişilerde risk çok daha fazladır. Yaş ile beraber hastalığın şiddeti de artar. 50 yaş üstü hastalarda döküntüler kaybolduktan sonra o bölgede ağrı devam eder. Aylarca hatta yıllarca sürebilir. Bu sinirlerin hasar görmesinden kaynaklanır.
BULAŞICI MIDIR?
Zona hastaları virüs bulaştırabilir ancak zona hastalığı olarak değil suçiçeği olarak bulaştırırlar. Hastalık hava yolu ile veya derideki su dolu kabarcıklara direkt temasla bulaşır. Bu nedenle zona enfeksiyonu geçiren bir kişinin suçiçeği geçirmemiş gebe kadınlardan ve henüz aşı olmamış çocuklardan kendilerini izole etmeleri gerekir.
TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLANMALI?
Zona tedavisine ilk 72 saatte başlanması önerilir. Asıl amaç ağrı kontrolü sağlamak, bakteri enfeksiyonlarını engellemek ve postherpetik nevralji (iyileştikten sonra ağrıların drvam etmesi) gelişme riskini sınırlandırmaktır. Tedavide antiviral ilaçlar kullanılır. Ek olarak yaşlı hastalarda yatak istirahati ve ağrı kontrolü için ek tedaviler önerilebilir.