UKRAYNA’yı işgal kararı sonrası sert yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya, ABD ve Avrupa leasing şirketlerine ait yüzlerce ticari uçağa el koyma kararı aldı. Analistler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in imzaladığı karar ve yaptığı sert açıklama sonrası geniş bir baskı dalgasının başladığını ve Putin’in Batı ile hesaplaşma hazırlığında olduğunu iddia ediyor.
22 gün önce Ukrayna’yı işgal etmeye karar veren Rusya, başlattığı savaşın sonucu olarak çok sert ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kaldı. ABD ve Avrupa’nın uyguladığı yaptırımların etkileri ülke ekonomisine yansımaya başlarken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaptırım karşıtı önlemleri devreye sokacağını duyurdu.
ABD ve Avrupa tarafından uygulanan yaptırımlar kiralama şirketlerinin Rus havayollarına kiraladıkları tüm uçakları ay sonuna kadar geri almalarını şart koşuyor. Ancak Rusya, uçaklarından vazgeçmeye pek gönüllü değil. Rusya’nın yabancıların ülkesindeki mal varlıklarına el koyacağı ve faaliyetlerini durduran firmalara kayyum atayacağı bir süredir kulislerde konuşuluyordu ve ilk somut adım bu hafta geldi.
Kiralanan uçaklara el konuyor
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre; Rusya Devlet Başkanı Putin, Rus havayollarının yabancı şirketlerden kiralanan uçakları Rusya’da tescil ettirmesine ve bu uçaklara yerel uçuşa elverişlilik sertifikaları verilmesine izin veren yasayı imzaladı. Söz konusu tasarı Rus havayollarının kiraladıkları uçaklara el koymalarını ve uçakları iç hatlarda kullanmalarını mümkün kılarken yabancı şirketlerin Rus hükümetinin onayı olmadan uçaklarını geri almalarını zorlaştıracak.
Yüzde 85’i kiralık
Rusya’ya uygulanan yaptırımlardan en çok etkilenen sektörlerden biri kesinlikle havayolu endüstrisi. Havacılık firması Cirium’dan alınan verilere göre; Rus havayolları 305 Airbus ve 332 Boeing uçağı işletiyor. Cirium verileri ülkedeki yabancı uçakların yüzde 85’inin kiralama şirketlerine ait olduğunu ve toplam değerinin 12,4 milyar dolar olduğunu gösteriyor.
Airbus ve Boeing gibi Batılı Uçak üreticileri Rus havayollarının bakımlarını yapmak ve uçaklarını güvenli bir şekilde uçurmak için ihtiyaç duydukları yedek parçalara erişimini şimdiden kestiler. Ancak şirketlerin kiraladıkları uçakları Rus topraklarındayken nasıl geri alabilecekleri belirsiz. Zaten söz konusu şirketlerden şimdiye kadar bir açıklama gelmedi. Uçakları geri isteyip istemeyecekleri bile hala belli değil.
“Rusya ağır bir darbe alacak”
Rus uçaklarının uçuşa elverişlilik sertifikalarını kaybetmesi ve yedek parçaya ulaşımının kesilmesinin ciddi bir kriz olduğuna dikkat çeken AeroDynamic Advisory’nin genel müdürü Richard Aboulafia, “Rusya yabancı yapımı uçaklara erişimi kaybedince ülke ekonomisine ağır bir darbe alacak” dedi.
Putin ilk kez bu kadar sert konuştu
Yaptırımların etkisinin hissedildiği Rusya’da aykırı sesler yükselirken Putin de tavrını sertleştirdi. Kameralar karşına geçen Putin, Batı yanlısı Rusları toplumdan uzaklaştırılması gereken ‘hainler’ olarak nitelendirdi. Savaşın başladığı günden bu yana ilk kez bu kadar sert konuşan Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i hedefe koyarak, “Nazilerle müzakere etmek kirli iş” dedi ve Batı’nın ‘Rus müziğini, kültürünü ve edebiyatını’ yasaklayarak Nazilerin antisemitik pogromlarını tekrarladığını iddia etti.
“Yeni bir dalga yolda”
Putin’in konuşması Batı medyasında geniş yer buldu. Birçok uzman konuşmayı ‘korkunç’ olarak nitelendirirken analistler Putin’in sert tavrının yakın zamanda geniş bir baskı dalgasının kapısını açacağını düşünüyor. Siyasi analiz firması R. Politik’in kurucusu Tatiana Stanovaya, Putin’in bu konuşma ile Batı ve Batı yanlısı Ruslarla daha büyük bir hesaplaşmaya zemin hazırladığını söyledi.