”İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik” kapsamında, taşıt satış bedeli ile taşıt mülkiyetinin eş anlı el değiştirmesi amacıyla oluşturulan Güvenli Ödeme Sistemi 3 Şubat 2020’de hazır hale getirilerek, Türkiye Noterler Birliği tarafından kullanıma açıldı, 27 Eylül’de ise zorunlu hale gelecek.
GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ TÜM KULLANICILARI KAPSAYACAK
Sistemin kullanımı bugüne kadar ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinde bulunan işletmelerin (oto galerilerin) satışlarında zorunlu iken bugünkü yönetmelikle tüm vatandaşları kapsadı. Sistemi kullanım zorunluluğu vatandaşlar için 27 Eylül’de yürürlüğe girecek.
‘ÖNCE TALEP EDİLECEK’
Avukat İbrahim Güllü ise ,”Sistem şöyle çalışacak aracını satmak isteyen satıcı öncelikle talepte bulunacak, talep sonucunda bir referans numarası ile alıcı satış bedelini aracı kuruma bloke edecek ve satış işlemi gerçekleştirme noter tarafından onaylandıktan sonra aracı kurumdan alıcı parasını alacak. Dolayısıyla burada dolandırıcılık gibi birtakım sıkıntılar tüketiciler açısından ortadan kalkacak” dedi.
SATIŞ BEDELİNİ DÜŞÜK GÖSTERENLERİ BEKLEYEN TEHLİKE
Güllü, “Burada tüketicilere uyarıda bulunmak istiyoruz bazen satış bedeli gerçek rakamların dışında gösterilebiliyor. Örneğin 700 bin liralık bir araç satışta 400-500 bin lira olarak gösterilebiliyor. Bunun şu sıkıntısı var; eğer o araçta herhangi bir arıza söz konusu olduğunda ve tüketici hakkını aramak istediği zaman bu sefer karşısına noterdeki kesilen satış beyanı çıkmış olacak. Bu da tüketicinin mağduriyetine neden olabilecek. Bizim tavsiyemiz satış rakamları neyse, gerçek değerler neyse onu beyan edin” dedi.
GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ NASIL ÇALIŞACAK?
Taşıt satışlarında, taşıt satış bedelinin tamamının ya da bir kısmının nakit, havale veya EFT gibi yöntemlerle ödenmesi durumunda satış bedeli ile taşıt mülkiyetinin eş anlı el değiştirmesini sağlayan sistemde, para transferinin “aracı kuruluş” olarak faaliyet gösterecek olan bankalar, elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşları tarafından yapılması gerekiyor.
Bu kapsamda, satış için notere gidildiğinde öncelikle satışa engel bir durum olup olmadığı sorgulanacak.
Satışa engeli olmayan taşıt için Güvenli Ödeme Sistemi kaydı bulunup bulunmadığı kontrol edilecek. Sistem kaydı varsa para aktarımının gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilecek.
Sistemin Amacı
Güven Artışı: Alıcı ve satıcı arasındaki güvenin artması.
Dolandırıcılığın Önlenmesi: İkinci el araç alım satımlarında yaşanan dolandırıcılık olaylarının minimize edilmesi.
Şeffaflık: İşlemlerin şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi.
Sistemin İşleyişi
Talep: Aracını satmak isteyen kişi, sistem üzerinden talepte bulunur.
Ödeme Bloke: Alıcı, belirlenen referans numarası ile satış bedelini aracı kuruma bloke eder.
Noter Onayı: Satış işlemi noter tarafından onaylanır.
Ödeme: Aracı kurum, satış bedelini satıcının hesabına aktarır.
GALERİCİLER MEMNUN DEĞİL
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı Aydın Erkoç, galericiler olarak “notersiz satış” yapmak istediklerini söyledi.
Erkoç, yaptığı açıklamada, yaklaşık 2 yıl önce uygulanmaya başlanan ve 27 Eylül itibarıyla zorunlu hale gelecek “Güvenli Ödeme Sistemi” ile ikinci el araç satışlarında dolandırıcılığın önüne geçileceğini söyledi.
Bu satışlarda en fazla dolandırıcılığın vatandaşlar arasındaki alım-satımlarda görüldüğüne dikkati çeken Erkoç, yeni sistemle benzeri sorunların giderilmesinin amaçlandığını kaydetti.
Erkoç, Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik”te belirtilen standartları karşılayan kişilerin, ikinci el araç satışı yapabilmek için Mesleki Yeterlilik Belgesi aldıkları bilgisini vererek, şöyle konuştu:
“Galericilerden alınan araçlara ilişkin herhangi bir dolandırıcılık söz konusu değil, olamaz da. Çünkü galericilerin, ikinci el satışı yapabilmeleri için MASFED Mesleki Yeterlilik Merkezine başvurup, gerekli koşulları sağlamaları halinde Mesleki Yeterlilik Belgesi alabilmeleri söz konusu. Yani galericiler, gerekli koşulları sağlayarak Mesleki Yeterlilik Belgesi alan yetkin insanlar. Bizler, devletin ikinci el araç satışı için yetkilendirdiği kişileriz. Galericilerden alınan ikinci el araçlarda herhangi bir sorun çıkması ya da dolandırıcılık gibi bir olay yaşanması halinde zaten hem MASFED bünyesindeki Tahkim Kurulumuz hem de Ticaret Bakanlığı tarafından idari yaptırım uygulanıyor. Bu nedenle bizler ‘notersiz satış’ yapmak istiyoruz.”
Erkoç, yıllık ortalama 9 milyon araç satışının gerçekleştiği Türkiye’de, bu satışların yarısına yakınının galericiler tarafından yapıldığını aktararak, “Yeni uygulamada hem Güvenli Ödeme Sistemi ücreti hem de noterler tarafından talep edilen satış ücreti ile vekalet ücreti bizleri çok zorluyor. Tek araç satışı olarak bakıldığında belki düşük gözükebilir ancak aylık yaklaşık 20 araç satışı yapan galericiye bu mali yük oluşturuyor. Galericiler de bu maliyetleri araç ücretine ekleyecekleri için günün sonunda vatandaşımıza ek külfet oluşuyor.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de 70 bin motorlu araç satıcısı bulunduğuna dikkati çeken Erkoç, bunlardan 35 bin 600’ünün ikinci el araç satışı için yetki belgesi aldığını dile getirdi.
