İsrail, Lübnan’ın güney sınırına yeni bir operasyon başlattığını duyurdu. Lübnan sınırında bir tampon bölge oluşturmak için “Kuzey Okları” harekatını başlatan İsrail, Lübnan’ın içerisinde ilerlemeye başladı.
Bu işgal, İsrail’in Lübnan’ın sınırları içerisinde başlattığı ilk operasyon değil. İsrail ve Lübnan arasındaki gerginlik, neredeyse 80 yıldır devam ediyor. İsrail, 1948’den günümüze kadar 11 ayrı kez Lübnan’da çatışmaya girdi.
1948’den günümüze, İsrail’in Lübnan’a yönelik saldırı ve işgallerini sizin için derledik:
1948 – BİRİNCİ ARAP – İSRAİL SAVAŞI
Lübnan, diğer Arap ülkeleriyle birlikte, İsrail devletinin resmen kurulmasından birkaç saat sonra İsrail devletine karşı savaş açtı. Birinci Arap – İsrail Savaşı olarak da bilinen olay sırasında İngiliz yönetimindeki Filistin’den kaçan ya da evlerinden sürülen yaklaşık 100 bin Filistinli, mülteci olarak Lübnan’a geldi. Lübnan ve İsrail, savaştan bir yıl sonra ateşkes antlaşması imzaladı.
1968 – HAVAALANI OPERASYONU
İsrail komandoları, Filistinli militanlar tarafından bir İsrail uçağına düzenlenen saldırıya karşılık olarak Beyrut havaalanında bir düzine yolcu uçağını imha etti.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Ürdün’den çıkarıldıktan iki yıl sonra Lübnan’a yerleşti. FKÖ’nün Lübnan’a yerleşmesi, ülkenin güneyindeki sınır çatışmalarını arttırdı.
1973 – MÜNİH OLİMPİYATLARI SONRASI
Kılık değiştiren İsrail özel kuvvetleri, 1972 Münih Olimpiyatları’nda İsrailli sporcuların öldürülmesine misilleme olarak Beyrut’ta üç Filistinli Kurtuluş Örgütü liderini öldürdü.
Filistinli militanların İsrail’e yönelik saldırıları ve İsrail ordusunun Lübnan’daki hedeflere yönelik misillemeleri 1970’lerde yoğunlaştı. Birçok Lübnan vatandaşı, ülkelerinin güneyinden kaçtı ve iç savaşın başladığı Lübnan’da mezhepsel çekişmeler doruk noktasına geldi.
1978 – BİRİNCİ İSRAİL İŞGALİ
İsrail, Tel Aviv yakınlarındaki bir militan saldırısının ardından FKÖ’ye karşı düzenlediği operasyonda Güney Lübnan’ı işgal etti. “Litani Operasyonu” kod adıyla başlayan işgal, İsrail’in Lübnan sınırları içerisinde bir işgal bölgesi kurması ile devam etti. İsrail, Lübnan’a FKÖ’ne karşı savaşması için Güney Lübnan Ordusu isimli yerel Hıristiyan milisleri destekledi.
Yaklaşık 10 gün süren çatışmalar sonucu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 425 ve 426 sayılı çözüm önerisini öne sürdü. Çözüm önerilerinin yürürlüğe girmesinden iki gün sonra İsrail, Lübnan’dan çekildi.
1982 – İKİNCİ İSRAİL İŞGALİ
İsrail, kısasa kısas devam eden sınır çatışmalarının ardından Lübnan’ı, başkent Beyrut’a kadar işgal etti.
Binlerce Filistinli, Batı Beyrut’un ağır İsrail bombardımanına maruz kaldığı 10 haftalık kanlı Lübnan başkenti kuşatmasının ardından deniz yoluyla tahliye edildi.
Sabra ve Şatilla’daki Filistin mülteci kamplarında yüzlerce sivil, Lübnan’ın yeni seçilen Maruni Katolik cumhurbaşkanının arabasına konan bomba sonucu öldürülmesinin ardından İsrail askerlerinin sınırı geçmesine izin verdiği Hıristiyan milisler tarafından katledildi.
İran Devrim Muhafızları, İsrail işgaline karşı koymak için Lübnan’da Şii Müslüman silahlı grup Hizbullah’ı kurdu.
1985 – GÜNEY LÜBNAN ÇATIŞMALARI
İsrail 1983’te orta Lübnan’dan geri çekildi fakat güneydeki güçlerini muhafaza etti. Güney Lübnan’da yaklaşık 15 kilometre derinliğinde resmi bir işgal bölgesi kuran İsrail, bölgeyi SLA müttefikiyle birlikte kontrol etti. Hizbullah, İsrail güçlerine karşı gerilla savaşı yürüttü. Gruplar arasındaki mücadele, yaklaşık 15 yıl boyunca devam etti.
1993 – 7 GÜN SAVAŞI
İsrail Temmuz ayında Lübnan’a karşı bir hafta sürecek olan “Sorumluluk Operasyonu ”nu başlattı. İsrail, amacın doğrudan Hizbullah’ı vurmak, örgütün güney Lübnan’ı İsrail’e saldırmak için bir üs olarak kullanmasını zorlaştırmak ve Lübnan hükümetine örgüte karşı müdahale etmesi için baskı yapmak olduğunu söyledi.
1996 – KANA KATLİAMI
Hizbullah’ın güneydeki İsrail güçlerine düzenli olarak saldırması ve kuzey İsrail’e roket atması üzerine İsrail, Lübnan’ın güneyindeki Kana köyü yakınlarındaki bir BM üssüne saldırı düzenledi. İsrail, ölen 102 kişi de dahil olmak üzere Lübnan’da 200’den fazla kişinin ölümüne sebep oldu.
2000 – İSRAİL’İN LÜBNAN’DAN ÇEKİLMESİ
İsrail, Hizbullah’ın işgal altındaki Lübnan topraklarında İsrail askeri mevzilerine yönelik saldırılarının devam etmesi üzerine güney Lübnan’dan çekildi ve 22 yıllık işgal sona erdi.
2006 – İKİNCİ LÜBNAN SAVAŞI (HİZBULLAH – İSRAİL SAVAŞI)
Temmuz ayında Hizbullah’ın sınırı geçerek İsrail’e girmesi, iki İsrail askerini kaçırması ve diğerlerini öldürmesi, İsrail’in hem Hizbullah’ın kalelerine hem de ulusal altyapıya ağır saldırılar düzenlediği beş haftalık bir savaşa yol açtı.
İsrail kara kuvvetleri güney Lübnan’a ilerlerken, çatışmanın büyük bir kısmı İsrail hava saldırıları ve Hizbullah roket ateşi ile devam etti. İsrail, verdiği kayıplara rağmen hiçbir askeri hedefine ulaşamadı. Hizbullah, bu durumu “kutsal bir zafer” olarak tasvir etti.
Lübnan’da çoğu sivil en az 1.200 kişi ve çoğu asker 158 İsrailli öldürüldü.
2024 – GÜNÜMÜZ
1 Ekim’de İsrail ordusu, güney Lübnan’da sınıra yakın köylerde bulunan ve “İsrail’in kuzeyindeki İsrailli topluluklar için acil bir tehdit” oluşturan Hizbullah güçlerine karşı bir kara saldırısı başlattığını açıkladı.
Hava kuvvetleri ve topçu birliklerinin kara kuvvetlerine destek verdiği belirtiliyor.
