ABD’nin doğusunda ve güneyinde bulunan limanlarda çalışan işçilerin 47 yıl sonra ilk kez greve gitmesinin ciddi ekonomik sonuçlara neden olabileceğinden endişe ediliyor.
Ülkenin doğu yakasındaki limanlarda çalışan yaklaşık 45 bin işçiyi temsil eden Uluslararası Liman İşçileri Sendikası (ILA) ile işverenleri temsil eden Birleşik Devletler Denizcilik İttifakı (USMX) arasındaki yeni sözleşme müzakerelerinde anlaşmaya varılamadı.
İşçiler, 6 yıllık sözleşme döneminde yüzde 77 ücret artışı talep ederken, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi yetkililerinin anlaşmazlığı çözmeleri için baskı yaptığı işverenler ise bu oranı yüzde 50’de tuttu.
Sendika üyesi işçiler, ücret artışı ve liman otomasyon projeleri konularında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle salı günü itibarıyla iş bıraktı.
ABD’YE MİLYARLARCA DOLARA MÂL OLABİLİR
Sendikanın 1977’den bu yana ilk kez başlattığı grev nedeniyle doğu yakasındaki limanlarda ticaret neredeyse durma noktasına geldi.
Maine’den Texas’a onlarca eyalette 36 limanı etkileyen grev, gıdadan otomobile birçok alandaki sevkiyatlarda aksamaya neden oluyor.
Grevden etkilenen limanlarda ABD’nin konteyner hacminin yüzde 57’sinin elleçlendiği kaydediliyor.
The Conference Board’un analizine göre, liman işçilerinin grevinin ekonomiye günde 540 milyon dolara mâl olabileceği tahmin ediliyor. Ciddi ekonomik sonuçlara yol açabileceğinden endişe duyulan grevin, sadece bir hafta sürmesinin ABD ekonomisine 3,8 milyar dolar zarar verebileceği belirtiliyor.
JPMorgan’ın analizinde ise grevin ABD ekonomisine maliyetinin günlük 3,8 milyar dolar ile 4,5 milyar dolar arasında olabileceği öngörülüyor.
FİYATLARIN YENİDEN ARTMASINDAN KORKULUYOR
Liman işçilerinin grevinin, tüketicilerin ve işletmelerin enflasyon konusunda rahatlamaya başladığı bir dönemde ABD ticaretini felce uğratması ve fiyatları artırmasından endişe duyuluyor.
Ekonomistler, grevin maliyetinin, ne kadar uzun sürerse o kadar artacağı uyarısında bulunuyor. Kısa süreli bir grevin bile tedarik zincirinde haftalarca aksamalara neden olabileceği belirtiliyor.
Limanlardaki grev, ABD’de perakende satışların arttığı ve “tatil sezonu” olarak adlandırılan kasım ile aralık aylarını kapsayan döneme girerken özellikle perakendeciler için büyük bir sorun oluşturuyor.
ABD’nin perakende devlerinden Costco’nun ürünlerini önceden sipariş ettiği ve malları farklı limanlara yönlendirmeyi değerlendirdiği, Walmart’ın ise ek tedarik kaynakları bulundurduğu belirtiliyor.
BEYAZ SARAY OLASI ETKİLERİ YAKINDAN İZLİYOR
Beyaz Saray’dan konuya ilişkin yapılan açıklamada ise grevin olası tedarik zinciri etkilerinin yakından izlendiği ve gerekirse olası etkileri ele almanın yollarının değerlendirildiği aktarıldı. Açıklamada, tüketiciler üzerindeki etkinin şu anda sınırlı olmasının beklendiği kaydedildi.
ABD Başkanı Biden da yaptığı açıklamada, kolektif pazarlığın işçilerin hak ettikleri ücret ve yan hakları almalarının en iyi yolu olduğunu vurguladı. Biden, yabancı sermayeli taşıyıcılardan oluşan grubu temsil eden USMX’i masaya oturmaya ve sendika çalışanlarına adil bir teklif sunmaya çağırdı.
Okyanus taşıyıcılarının salgından bu yana rekor karlar elde ettiğini ve bazı durumlarda karlarının salgından önceki karlarına kıyasla yüzde 800’ün üzerinde arttığına işaret eden Biden, “Limanları açık tutmak için pandemi sırasında kendilerini riske atan işçilerin de ücretlerinde anlamlı bir artış görmesi adildir.” ifadelerini kullandı.
ABD Tarım Bakanlığından yapılan açıklamada ise yakın vadede gıda fiyatlarında veya bulunabilirliğinde önemli değişiklikler beklenmediği aktarıldı.
ABD yönetiminin grevdeki liman işçilerini işlerine geri döndürmek için yasal olarak müdahale edebileceği ancak Biden yönetiminin sendikalara verdiği destek nedeniyle buna yanaşmayacağı belirtiliyor.
ABD Ulusal Perakende Federasyonu (NRF) ise yaptığı açıklamada, limanlardaki grevi sonlandırmak için yönetime “her türlü yetkiyi” kullanma çağrısında bulundu.
‘BÜYÜMEDE HER HAFTA YÜZDE 0,1 DÜŞÜŞ YAŞATABİLİR’
Oxford Economics Ekonomisti Grace Zwemmer, “Grev, batı yakası limanlarındaki yoğunluğu artırarak ve sevkiyatlarda birikmelere neden olarak ABD tedarik zincirlerini etkileyecek, bu birikmelerin işlenmesi, grevin süresine bağlı olarak bir aya kadar sürebilir” değerlendirmesinde bulundu.
Grevin devam ettiği her hafta büyüme oranında yıllık bazda yüzde 0,1’lik bir düşüşe neden olabileceğinin tahmin edildiğini belirten Zwemmer, ancak bunun büyük kısmının yılın son çeyreğinde telafi edileceğini düşündüklerini aktardı.
Zwemmer, “Şu an için grevin çekirdek mal fiyatlarında artışa yol açmasını beklemiyoruz ancak üreticiler için sevkiyatlarda büyük gecikmelere neden olursa enflasyona yönelik yukarı yönlü riski artırır” dedi.
