Kıdem tazminatı, çalışanın iş yerinde geçirdiği süreye bağlı olarak hesaplanır ve her yıl için bir aylık brüt maaş üzerinden belirlenir. Bu hesaplama yapılırken “giydirilmiş brüt ücret” dikkate alınır; yani maaşla birlikte düzenli olarak verilen yemek, yol, giyim gibi ek ödemeler de tazminatın içerisine dahil edilir. 2024 yılı itibarıyla kıdem tazminatının alt sınırı asgari ücret baz alınarak 20.002 TL olarak belirlenmiştir, tavan tutarı ise 41.200 TL’dir.
ÇALIŞANLAR KENDİ İSTEKLERİYLE HANGİ DURUMLARDA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR?
Genellikle kıdem tazminatı işten çıkarılma durumunda ödenirken, bazı istisnai durumlarda çalışanlar kendi rızalarıyla işten ayrılsalar dahi kıdem tazminatına hak kazanabilirler. Bu istisnalar şu şekildedir:
Evlilik: Kadın çalışanlar, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içerisinde işten ayrılırlarsa kıdem tazminatı alabilirler.
Emeklilik: Emeklilik şartlarını sağlayan çalışanlar, kıdem tazminatlarını alarak işten ayrılabilirler.
Sağlık Sorunları: İş yerinde tehlikeli çalışma koşulları, mobbing veya benzeri sebeplerle haklı bir fesih söz konusu olduğunda, çalışanlar kıdem tazminatına hak kazanır.
Prim Gününün Dolması: Emeklilik için gerekli prim gününü dolduran çalışanlar, işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı talep edebilirler.
KIDEM TAZMİNATINDA TAVAN VE TABAN ÜCRETLER NASIL BELİRLENİR?
Kıdem tazminatının taban tutarı asgari ücrete göre belirlenirken, tavan tutarı memur maaş katsayılarına göre hesaplanır. Örneğin, 10 yıl boyunca aynı iş yerinde çalışmış bir çalışan en yüksek tavan tutar üzerinden işten ayrıldığında yaklaşık 410 bin TL kıdem tazminatı alabilir.
2025 YILINI BEKLEMEK YÜKSEK TAZMİNAT İÇİN AVANTAJLI MI?
2024 yılı için kıdem tazminatı tavanı 41.200 TL olarak belirlenmiş olsa da, uzmanlar bu tutarın artmasını bekliyor. Özellikle emeklilik planı yapan çalışanlar, yeni yıl itibarıyla tavan tutarın yükselmesiyle birlikte daha fazla kıdem tazminatı alabilirler. Bu nedenle 2025 yılına kadar beklemek, emekli olmayı düşünenler için finansal olarak avantajlı olabilir.
KENDİ İSTEĞİYLE AYRILANLAR TAZMİNAT İÇİN NEREYE BAŞVURMALI?
Kendi rızasıyla işten ayrılmayı düşünen ve kıdem tazminatı almak isteyen çalışanlar, öncelikle işverenleriyle görüşmelidir. Tazminat ödemesi işverenin onayıyla gerçekleştirileceği için karşılıklı anlaşma sağlanması önemlidir. Eğer bu süreçte hukuki bir anlaşmazlık ortaya çıkarsa, arabuluculuk mekanizması devreye girebilir ve süreç bu şekilde çözülmeye çalışılabilir.
