Koç Üniversitesi ve Konda Araştırma tarafından hazırlanan Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi (TEBA) eylül sonuçları açıklandı.
Buna göre TEBA yıllık enflasyon beklentisi eylül ayında bir önceki aya göre 4 puan düşüşle yüzde 109 olarak gerçekleşti.
Hanehalkının yıl sonu enflasyon beklentisi ise ağustos ayına göre 2 puan düşüşle yüzde 94 olarak belirlendi. 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri ise önceki aya göre 5 puan düşüşle yüzde 96 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası’nın (TCMB) beklentisine göre ise 2024 sonunda yıllık enflasyon yüzde 38 olacak.
MERKEZ BANKASI ANKETİ 24,4 PUANLIK FARK
Merkez Bankası’nın “Sektörel Enflasyon Beklentileri”ne göre ise 2024 yılı Eylül ayında 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için 1,2 puan azalarak yüzde 27,5 seviyesine, reel sektör için 2,7 puan azalarak yüzde 51,1 seviyesine, hanehalkı için 1,5 puan azalarak yüzde 71,6 seviyesine gerilemişti.
Buna göre Merkez Bankası ile TEBA anketinde hanehalkı 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri arasındaki fark 24,4 puan oldu.
Anketin açıklama kısımlarında beklentilere ilişkin olarak “12 ay ileriye dönük beklentilerdeki değişim, TCMB’nin yayımladığı sektörel enflasyon beklentileri anketiyle uyumludur. TCMB anketinde de hanehalkı beklentilerinde Temmuz ve Ağustos aylarında gözlenen artıştan sonra Eylül ayında bir düşüş kaydedilirken benzer bir trend TEBA anketinde de izlenmektedir. Öte yandan TEBA anketinde ölçülen ortalama beklenti seviyesi daha yüksek kalmaya devam etmektedir” denildi.
EN YÜKSEK ENFLASYON BEKLENTİSİ EMEKLİDE
Görüşülen kişilerin çalışma durumuna göre bir inceleme yapıldığında, 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentisi en yüksek olan emekli grubunun genel ortalamanın yaklaşık 11 puan üzerinde, enflasyon beklentisi en düşük olan öğrenci grubunun ise genel ortalamanın yaklaşık 6 puan altında bir beklentiye sahip olduğu gözlendi. Emekli grubunun geçinme durumu açısından en çok zorluk yaşadığını ifade eden grup olduğu göze çarptı.
Emeklinin enflasyon beklentisi yüzde 107 olurken işçi, esnaf ve çiftçi grubunda ise beklenti yüzde 98 oldu.
Ev kadınlarının enflasyon beklentisi yüzde 95 olurken işsizlerin beklentisi yüzde 94 oldu. Beyaz yaka çalışanların beklentisi yüzde 92 olurken öğrencilerin ise yüzde 90 oldu.
EN ÇOK MARKET VE GIDA FİYATLARI ŞEKİLLENDİRİYOR
Bu ayki ankette katılımcıların enflasyon beklentilerini hangi kriterlere göre oluşturduklarına dair bir soru yer aldı.
Buna göre, beklenti oluşumunda en belirgin faktör market ve gıda fiyatları olarak
göze çarptı. Katılımcıların yüzde 82’si market alışverişi ve gıda fiyatlarının enflasyon beklentilerini güncellerken önemli bir rol oynadığını ifade etti.
Bunu döviz kuru ve altın fiyatları izlesi. Eğitim ücretleri ve restoran, cafe, lokanta fiyatları gibi kalemler listede görece daha düşük ağırlığa sahipken uzman yorumlarının etkisi yüzde 25 ile etkisi en düşük olan faktör oldu.
