Fransa ile Cezayir arasında Batı Sahra ile ilgili yaşanan gerilim devam ederken Cumhurbaşkanı Tebbun’un sonbaharda planlanan Fransa gezisine gidip gitmeyeceği merak konusu oldu.
Yerel basına konuşan Tebbun, söz konusu ziyarete ilişkin soruya Orta Çağ’da kullanılan ve “af dilemek için ayağına gitmeme” anlamına gelen “Canossa’ya gitmeyeceğim” ifadesiyle cevap verdi.
Tebbun’un açıklaması, iki ülke arasında gerilim devam ederken Fransa’ya gitmeyi düşünmediği şeklinde yorumlandı.
Fransız sömürge dönemine (1830-1962) ait hafıza dosyasıyla ilgili Cezayirli ve Fransız tarihçilerden oluşan ortak komitenin çalışmalarına da değinen Tebbun, komitenin başlangıçta üzerine düşeni yaptığını ancak Cezayir’e nefret besleyen Fransız azınlığın yaptığı siyasi açıklamaların çalışmalarını etkilediğini dile getirdi.
Tebbun, “Tarihsel gerçeğin ortaya çıkmasını istiyoruz. Fransız sömürgeciliğinin işlediği katliamların kabul edilmesini istiyoruz. Cezayir hakkında uydurulan yalanları kabul etmeyeceğiz.” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Tebbun, 2019’da cumhurbaşkanlığı koltuğuna geldiğinden bu yana Fransa’yı ziyaret etmedi. Mayıs 2023’te planlanan Paris ziyareti Haziran 2023’e daha sonra da 2024 sonbaharına ertelenmişti.
BATI SAHRA VE TARİHTEN GELEN SORUNLAR
Fas’ın 1975’te eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra’yı topraklarına katmasının ardından Cezayir’in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Rabat yönetimi arasında başlayan gerginlik devam ediyor.
Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi Batı Sahra’nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor.
Polisario Cephesi, 1991’de BM arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra’nın statüsüyle ilgili görüşmeler başarıya ulaşamadı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 25 Temmuz’da tahta çıkışının 25. yılı münasebetiyle Kral 6. Muhammed’e yazdığı mektupta, Fransa’nın, Fas egemenliği altındaki özerklik planını, Batı Sahra sorununun çözümü için uygun çerçeve olarak gördüğünü belirtmişti.
Cezayir, Fransa’nın Fas’ın Batı Sahra konusundaki özerklik planına destek vermesi kararından “büyük üzüntü duyduğunu ve güçlü bir şekilde kınadığını” açıklarken, 30 Temmuz’da Paris Büyükelçisini çekme kararı almıştı.
İki ülke arasında Batı Sahra dışında çözüm bekleyen tarihi sorunlar da bulunuyor.
Bu sorunlar arasında, Fransız yetkililerin yıllardır vermeyi reddettiği Cezayir arşivi ve Paris’teki İnsan Müzesi’nde bulunan halk devrimi liderlerinin kafataslarının iadesi, Fransa’nın 1960 ve 1966 yılları arasında Cezayir çölünde gerçekleştirdiği nükleer denemelerin kurbanları için tazminat ödenmesi, Bağımsızlık Savaşı (1954-1962) sırasında kaybolan 2 bin 200 kişinin akıbetinin açıklığa kavuşturulması yer alıyor.
