Almanya’nın önde gelen gazetelerinden Frankfurter Allgemeine Zeitung’un (FAZ) Cuma günü yayımladığı haberin yarattığı tartışmalar sürüyor.
Gazete, Almanya’da ikamet izni bulunmayan Türk vatandaşlarının Türkiye’ye geri gönderilmesinin kolaylaştırılması yönünde Berlin’in talebinin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kasım 2023’teki Berlin ziyareti sırasında Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile yaptığı görüşmede gündeme geldiğini yazmış, uzun pazarlıkların ardından Türkiye’nin ilk etapta 200 kişi olmak üzere haftada 500 Türk vatandaşının geri gönderilmesine onay verdiğini iddia etmişti.
Deutsche Welle Türkçe’nin aktardığı habere göre, haberin yayımlanmasından birkaç saat sonra Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, Funke medya grubuna yaptığı açıklamada, “Türkiye’ye geri göndermelerin daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilmesi ve Türkiye’nin Almanya’da ikamet izni bulunmayan vatandaşlarını daha hızlı bir şekilde geri kabul etmesi sonucuna ulaşmış bulunuyoruz” diye konuştu.
ALMANYA ‘DOĞRU’ DEDİ, TÜRKİYE REDDETTİ
Funke medya grubuna bağlı Berliner Morgenpost gazetesinin haberine göre, FAZ’ın haberindeki iddialar hükümet kaynaklarınca da teyit edildi. Berliner Morgenpost, hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde, ilk etapta 200 kişinin farklı uçaklarla Türkiye’ye gönderileceğini, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın haftada 500 Türk vatandaşını geri kabul etme önerisinde bulunduğunu, Almanya’nın ise karşılığında Türk vatandaşlarının mevcut vize başvuru süreçlerinin hızlandırılacağı sözü verdiğini yazdı.
İçişleri Bakanı Nancy Faeser, Funke medya grubuna yaptığı açıklamanın ardından akşama doğru X hesabından Berliner Morgenpost haberinin linkini paylaştı ve “Türkiye’ye geri göndermelerin daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirileceğine” dair mesajını yineledi.
Faeser’in açıklamalarının ardından Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Öncü Keçeli haberleri reddetti. Keçeli, akşam saatlerinde, “Alman basınında yer alan, Almanya’da yasal ikamet hakkı bulunmayan vatandaşlarımızın Türkiye’ye geri dönüşlerine ilişkin haberler doğru değildir. Vatandaşlarımızın toplu olarak sınır dışı edilmesine ilişkin hiçbir uygulamaya onay verilmemiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız ile Almanya Şansölyesi Scholz arasında 23 Eylül günü New York’ta yapılan görüşmede bu konu gündeme gelmemiştir” açıklamasını yaptı.
Keçeli’nin hemen ardından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) de “Alman basınında yer alan, ‘Almanya ile Türkiye anlaşmaya vardı. Her hafta Almanya’da yasal ikamet hakkı bulunmayan 500 Türk özel uçak seferleriyle Türkiye’ye gönderilecek’ iddiası doğru değildir. Sayın Cumhurbaşkanımız ile Almanya Şansölyesi Scholz arasında 23 Eylül günü New York’ta yapılan görüşmede iddia edildiği bir konu gündeme gelmemiştir. Vatandaşlarımızın toplu olarak sınır dışı edilmesine ilişkin hiçbir uygulamaya onay verilmemiştir” paylaşımı yapıldı.
TÜRKİYE’NİN MESAJLARIYLA İLGİLİ SORU İŞARETİ
Ancak konunun New York’taki Erdoğan-Scholz görüşmesinde gündeme geldiğiyle ilgili bir ayrıntı FAZ haberinde de, FAZ’ı kaynak göstererek konuyla ilgili haber yapan ve başlıkları DMM’nin mesajında paylaşılan diğer Alman yayın kuruluşlarının haberlerinde de yer almıyordu. Sadece Bild gazetesi haberine görsel olarak Erdoğan ve Scholz’un New York’taki görüşmeleri öncesinde çekilmiş bir fotoğrafı kullanmış, fotoğraf altına da “Anlaşmaya burada mı varıldı? Başbakan Scholz ile Cumhurbaşkanı Erdoğan dört gün önce New York’ta bir araya gelmişti” ibaresini eklemişti.
‘SINIR DIŞILAR BAŞLADI’
Öte yandan Alman haber ajansı dpa, karmaşıklaşan durumu Alman İçişleri Bakanlığına sordu. Ajansa konuşan Almanya İçişleri Bakanlığı sözcüsü, Türkiye’den gelen yalanlamalarla ilgili olarak “Federal hükümetin göç politikalarıyla ilgili konularda da Türkiye ile sürekli görüşmeler halinde olduğunu, bu konular arasında geri göndermelerin de bulunduğunu” söyledi.
Ancak İçişleri Bakanlığı resmi olarak bu açıklamayı yaparken aynı haberde dpa’ya konuşan hükümet kaynakları uçuşların başladığı bilgisini paylaştı. Ajansın hükümet çevrelerine dayandırdığı haberinde, Türk vatandaşlarının geri gönderilme işlemlerinin başladığı ve ilk uçuşların gerçekleştirildiği öne sürüldü. Geri göndermelerin yavaş yavaş, tarifeli seferlerle, merkezî olmayan bir şekilde yapıldığı, eyaletlerin de gerekli evrakın hazırlanmasına dahil olduğu belirtildi.
Türkiye’den gelen yalanlamalar Alman kamuoyunda da soru işaretleri oluşturdu. Die Welt gazetesi, İçişleri Bakanı Nancy Faeser’in açıklamaları sonrasında Türk hükümetinden gelen yalanlama üzerine Berlin’de hafta sonunda sessizliğin hakim olduğunu, İçişleri Bakanlığının konuyla ilgili soruları “görüşmelerin gizli olduğu” gerekçesiyle yanıtsız bıraktığını kaydetti.
Konuyla ilgili analizde, “Alman hükümeti, Ankara’yı daha da zor durumda bırakmamaya çalışıyor gibi görünüyor. Çünkü göç ve geri göndermeler Türkiye’de duygusal bir şekilde tartışılan konular. Türk tarafı, somut bir karşılık almadan Alman hükümetine çok fazla taviz vermiş gibi kötü bir izlenim yaratmak istemiyor” ifadeleri yer aldı.
Welt gazetesi, Türk hükümetinin geri kabulle ilgili tartışmaların kamuoyuna yansımasını istememesinin ardında, jeopolitik iddiasının da rol oynadığını kaydetti, “On binlerce vatandaşının Batılı ülkelere iltica başvurusu yapması, başarılı bir bölgesel gücün kendini içinde gördüğü tabloya uymuyor” dedi.
